O wyzwaniach kobiet w biznesie, korzyściach obecności kobiet w środowisku biznesowym i strategiach, jakie stosować, aby pokonywać przeszkody związane z płcią w miejscu pracy rozmawiamy z Sylwią Petryną - przedsiębiorczynią z ponad 20-letnim doświadczeniem.
Redakcja: Jakie wyzwania spotkały Panią, jako kobietę na drodze do osiągnięcia sukcesu zawodowego?
Sylwia Petryna: Ja cały czas myślę, że w tej drodze jestem. Sporym wyzwaniem – przynajmniej na początku mojej kariery było funkcjonowanie w branży wówczas uważanej za męską. W wieku 26 lat zostałam dyrektorką w firmie z branży IT. W branży zdominowanej przez mężczyzn odbierana byłam wówczas jak co najmniej rzadkie zjawisko, a wiek wcale temu nie sprzyjał. W wieku 29 lat otworzyłam własną firmę… i stanęłam przed kolejnym wyzwaniem. Łączenia życia zawodowego z macierzyństwem – wówczas trwało ono zaledwie 3 miesiące. Zdobywanie klientów komercyjnych to była ciężka, mozolna praca. I także inwestowanie – we własną wiedzę, by móc ją potem przekazywać innym. Moim mottem zawsze była jakość, a nie jakoś dlatego ciągle się uczę i rozwijam, bo bez tego nie ma progresu – ani własnego, ani firmy. Udało się zbudować tę jakość, zaufanie klientów, markę. Kolejne nagrody i statuetki oraz certyfikacje – m. in. VCC, oznaczającą międzynarodową kwalifikację realizowanych szkoleń – potwierdzały dobrą markę i stabilność. I przyszedł rok 2020. Covid, który wszystkim namieszał. W branży szkoleniowej oznaczało to konieczność szybkiego przejścia w on-line z ofertą. I przekonanie klientów, że szkolenie na ZOOM-ie jest tak samo wartościowe, jak to na sali szkoleniowej. Potem nowy ład (dla wielu przedsiębiorców gwóźdź do trumny), wojna w Ukrainie, inflacja i ciągłe zmiany. Nie zaryzykuję jeżeli powiem, że zwłaszcza przedsiębiorczość w Polsce jest dość wymagająca – a w przypadku kobiet kompletnie nie ma wsparcia stricte dla przedsiębiorczyń i o ile prawo podąża za pracownikami etatowymi to dla kobiet prowadzących biznes w postaci np. JDG mało się zmienia.
Redakcja: Jakie wyzwania napotykają kobiety w osiąganiu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym?
Sylwia Petryna: Osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym to dla wielu kobiet, w tym i dla mnie, nieustanne wyzwanie. Przez moje dwie dekady pracy mam perspektywę, że wiele ale nie wszystko jeszcze się zmieniło:
- Dalej widzę nacisk społeczny i oczekiwania – kobiety często doświadczają presji społecznej i oczekiwań dotyczących spełniania roli zarówno profesjonalistki, jak i opiekunki (dzieci, domowego ogniska, rodziców). To utrudnia nam podejmowanie decyzji dotyczących kariery i rodziny, gdyż często czujemy się zobowiązane spełniać wszelkie oczekiwania społeczne.
- Kolejnym takim elementem jest brak elastyczności w miejscu pracy. W niektórych środowiskach pracy wsparcia dla kobiet, które starają się pogodzić karierę z życiem rodzinnym. Elastyczne godziny pracy, praca zdalna czy programy wsparcia rodziny mogą znacząco ułatwić osiągnięcie równowagi. Być może właśnie postawienie jest własny biznes jest alternatywą dla takich ograniczeń
- Warto również podjąć temat równości płacowej. Równość w wynagrodzeniu jest kluczowa dla umożliwienia kobietom niezależności finansowej, co z kolei pozwala na większą swobodę w podejmowaniu decyzji dotyczących życia zawodowego i osobistego (np. decyzji dotyczących urodzenia dziecka).
- Trudności w awansie zawodowym – a raczej wycofywanie się kobiet z takiego awansu. Równowaga między pracą a życiem prywatnym często staje się bardziej wyzwaniem w miarę awansowania, co wymaga zmiany podejścia organizacyjnego.
Redakcja: Jakie korzyści przynosi obecność kobiet w środowisku biznesowym z Pani doświadczenia?
Sylwia Petryna: Przede wszystkim różnorodność perspektyw. Kobiety często przynoszą unikalne spojrzenie na problemy biznesowe i podejście do rozwiązywania problemów. Różnorodność perspektyw sprzyja innowacjom i kreatywności, co może przekładać się na lepsze decyzje i strategie biznesowe. Dodatkowo w miarę wzrostu ilości liderek w biznesie, firmy są lepiej przygotowane do zrozumienia i skutecznego docierania do różnych grup konsumentek. To kluczowe, zwłaszcza w dzisiejszym społeczeństwie, w którym coraz bardziej cenione są firmy, które odzwierciedlają różnorodność społeczną. Mówi się również, że kobieta w zespole łagodzi obyczaje. Ja uważam, że poprawia dynamikę zespołów. Nawet badania potwierdzają, że zrównoważone pod względem płci zespoły są bardziej efektywne. Kobiety przynoszą różne umiejętności, styl zarządzania i komunikacji, co pomaga w tworzeniu bardziej zrównoważonych i wydajnych zespołów. Zmaskulinizowane zespoły są już passe. Współpraca z firmą, która promuje różnorodność płciową, może być bardziej atrakcyjna dla klientów. Kobiety w biznesie potrafią lepiej zidentyfikować się z różnymi grupami odbiorców, co może zwiększyć lojalność klientów i poprawić wizerunek firmy. Poza tym to kobiety liderki budują role model i odgrywają kluczową rolę jako mentorki i wzory do naśladowania dla młodszych pokoleń, inspirując je do dążenia do kariery zawodowej.
Redakcja: Czy zauważyła Pani jakieś różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn na Pani polu zawodowym?
Sylwia Petryna: Czy zauważyłam – tak. Natomiast teraz w bardziej świadomy sposób do tego podchodzę – i z pewnością komentuję wprost. Przykłady takich różnic w traktowaniu? Np. jestem praktykiem Kaizen i Lean, często konsultuję obszary biznesowe w IT (jestem m.in. ekspertką w Centrum Projektów Polska Cyfrowa) – to dalej obszary, gdzie więcej jest mężczyzn niż kobiet. W niektórych rozmowach… biznesowych ocieram się o szowinistyczne traktowanie, mimo, że wielokrotnie mam większe doświadczenie w danym obszarze. Już nawet zapraszanie do grona panelistów / prelegentów na niektóre konferencje mam wrażenie, że odbywa się w kategorii płci. Kiedy biznes coraz częściej ma twarz kobiety – nie rozumiem, dlaczego objaśniają go nam mężczyźni?
Redakcja: Jakie strategie Pani stosuje, aby pokonywać ewentualne przeszkody związane z płcią w miejscu pracy?
Sylwia Petryna: Po pierwsze u mnie w firmie nie widzę takich przeszkód – daję miejsce pracy i rozwoju zarówno młodym kobietom jak i 50+. Hmmmm – generalnie zatrudniam do różnych projektów więcej kobiet. Zauważam i cenię ich kompetencje oraz sposób realizacji powierzonych zadań. Nie oznacza to, że nie współpracuję z mężczyznami. Myślę, że to moja taka mini strategia – skoro w środowisku biznesowym częściej spotykam mężczyzn to do realizacji strategii / szkoleń / wdrożeń zatrudniam kobiety – aby wskazać, że w tych obszarach kobiety również mają wysokie kompetencje. W mojej karierze, będącej kombinacją doświadczenia i rozwoju osobistego, zawsze starałam się podejść do ewentualnych przeszkód związanych z płcią w miejscu pracy z determinacją i elastycznością. I przede wszystkim edukacyjnie (prowadzę również wiele szkoleń, w którym ten obszar poruszam). Edukuję w kontekście równouprawnienia, jak i świadomości kobiet. Dla mnie wszystko zaczyna się od edukacji. Aktywnie wspieram inne kobiety w organizacji, oferując mentoring, dzieląc się doświadczeniem i zachęcając do awansu zawodowego. Wierzę w zasługę i zdolności każdej osoby niezależnie od płci. W 2022 roku zostałam uhonorowana tytułem Liderka Równego Biznesu przez Stowarzyszenie Kongres Kobiet, Ambasadę Wielkiej Brytanii w Warszawie i Forbes Woman właśnie za działania na rzecz kobiet. Od kilku lat prowadzę projekt „Jesteś wystarczająca” skierowany do kobiet, które czują się NIE DOŚĆ – właśnie po to aby wzmocnić ich siłę sprawczą, wzmocnić pewność siebie, przekraczać ewentualne przeszkody związane z płcią, ale również budować silną, zrównoważoną i różnorodną karierę biznesową.
Redakcja: Czy uważa Pani, że zmiany w kulturze korporacyjnej są konieczne, aby zapewnić równość szans dla kobiet w biznesie? Jakie zmiany uważa Pani za priorytetowe?
Sylwia Petryna: Tak, uważam, że istnieje pilna potrzeba zmiany kultury korporacyjnej w celu zapewnienia równości szans dla kobiet w biznesie. O kilku obszarach powiedziałam wyżej:
- równość płacowa i awans zawodowy – bo dalej z tym jest różnie. W tym obszarze sugeruję przegląd systemów wynagradzania i regularne monitorowanie różnic płacowych to ważne kroki (dyrektywy unijne w tym zakresie to dobry krok).
- zapewnienie elastyczności w miejscu pracy, takiej jak elastyczne godziny pracy, praca zdalna czy inne formy dostosowania do potrzeb pracowników – w tym pracownic, które mimo uregulowań typu urlop ojcowski, dalej sprawują większą opiekę nad dziećmi.
Ale warto tutaj wspomnieć o promowaniu różnorodności w rekrutacji i awansach. Firmy powinny aktywnie promować różnorodność w procesie rekrutacji i awansów. Ustanowienie celów związanych z reprezentacją płciową na różnych szczeblach organizacyjnych może wspomóc osiągnięcie tego celu. Kolejnym ważnym obszarem w kwestii zatrudnienia są pracownice 50+, które częściej tracą pracę i są „niezatrudnialne” już w tym wieku. A niezaprzeczalnie to marnowanie ich potencjału. Mogą tutaj pomóc szkolenia dotyczące równości i świadomości uprzedzeń. No i jak mantrę będę powtarzać: kluczem jest tworzenie programów mentoringowych, które wspierają rozwój zawodowy kobiet i pomagają w budowaniu solidnych fundamentów dla ich kariery zawodowej. Zmiany te nie tylko przynoszą korzyści kobietom, ale również przyczyniają się do stworzenia bardziej zrównoważonych i efektywnych organizacji. Dążenie do równości płci w miejscu pracy to proces wieloetapowy, ale kluczowy dla budowania sprawiedliwego i zrównoważonego biznesu.
Redakcja: Jakie rady lub wskazówki chciałaby Pani przekazać kobietom, które rozpoczynają budowanie swojej ścieżki kariery?
Sylwia Petryna: Jeżeli chcesz gdzieś dojść a nie wiesz jak – znajdź mentora / mentorkę. Ma to wiele korzyści: pozwala zaoszczędzić czas, daje perspektywę a niejednokrotnie możliwości, których początkujące przedsiębiorczynie tak bardzo potrzebują. Pamiętaj, że tworzenie biznesu to raczej maraton a nie sprint. Chyba, że nie myślisz o tworzeniu biznesu tylko jednorazowym strzale. Określ, co chcesz osiągnąć w swojej karierze i opracuj strategię, aby te cele zrealizować. W tym też może pomóc mentoring. Nieustannie rozwijaj swoje umiejętności. Inwestycje w rozwój zawodowy, szkolenia i edukację pomogą Ci być konkurencyjną i gotową na nowe wyzwania. Niezależnie od obszaru pracy, budowanie umiejętności przywódczych jest kluczowe. Ucz się zarządzania zespołem, zarządzania sobą w czasie i buduj swoje zdolności przywódcze. Trzymaj się swoich wartości i celów. Biznes nie zawsze będzie łatwy, ale trzymając się swoich wartości, będziesz kierować swoją karierą zgodnie z własnym kompasem.
Sylwia Petryna – przedsiębiorczyni z ponad 20-letnim doświadczeniem, właścicielka firmy consultingowej, ekspertka rozwoju osobistego, pomysłodawczyni wielu inicjatyw łączących kobiety ze światem biznesu.
–