Wydarzenia, które rozegrały się w minionych tygodniach, rodzą pytania o to, jak oceniana jest wiarygodność mediów. To właśnie dlatego Instytut Badawczy IPC wraz z agencją Publicon przeprowadził badanie, które ma na celu sprawdzić, jak Polacy odnoszą się do ostatnich zmian. Jak pokazują wyniki, Polacy w zdecydowanej większości chcą, żeby polskie media należały do rodzimych firm. Odpowiedziało tak ponad 50% ankietowanych, podczas gdy 45,3% wskazało na kapitał mieszany (polsko-zagraniczny), a tylko 4,6% na zagraniczny. Jednocześnie 42,2% pozytywnie oceniło przejęcie dominującej na polskim rynku dzienników regionalnych i internetowych grupy Polska Press przez PKN ORLEN. Transakcję negatywnie postrzega 27,8% respondentów. Badani wypowiedzieli się także na temat wiarygodności mediów.
Tło dla badania
Pytanie o wiarygodność mediów w oczach Polaków nasuwa się zarówno w kontekście ostatnich wydarzeń związanych z przejęciem grupy Polska Press, jak i konkursem Grand Press. Kilka dni temu PKN ORLEN zapowiedział przejęcie niemieckiego wydawnictwa Polska Press – należącego do największych grup wydawniczych w Polsce. Polska Press posiada 20 z 24 wydawanych w Polsce dzienników regionalnych oraz blisko 120 tygodników lokalnych. Ze względu na swoją skalę i charakter transakcja po raz kolejny ożywiła dyskusję o strukturze właścicielskiej mediów w naszym kraju. Środowisko medialne w ostatnich kilku tygodniach żyło także tegoroczną edycją nagród Grand Press. Nominacja dla Beaty Lubeckiej za głośny wywiad z aktywistką Margot, ze względu na postawę dziennikarki, spotkała się z krytyką środowiska LGBT i części dziennikarzy. Jeden z nich, Stanisław Skarżyński, zdecydował się oddać własną nagrodę, którą przyznano mu cztery lata temu. Finalnie organizatorzy konkursu całkowicie wycofali tę kategorię, dając opinii publicznej bodziec do dyskusji na temat kondycji i wiarygodności środowisk tworzących środowiska medialne w Polsce.
W badaniu, które w dniach 9-10 grudnia przeprowadziła agencja Publicon wspólnie z Instytutem Badawczym IPC, wzięło udział 1000 osób. 52,2% stanowiły kobiety. Dominowały osoby w wieku od 35 do 44 lat (20,1%). Najmniej liczną grupą byli ankietowani w przedziale wiekowym od 55 do 64 lat (12,8%). Respondenci najczęściej charakteryzowali się wykształceniem wyższym (45,6%) i średnim (42,2%). Najmniej liczną grupę reprezentowały osoby z wykształceniem gimnazjalnym (1,2%) oraz podstawowym (1,2%).
- Połowa badanych – 50,1% – wskazała, że właścicielem mediów w Polsce powinny być firmy polskie. 45,3% wskazało na kapitał mieszany (polsko-zagraniczny). Zdaniem jedynie 4,6% powinien to być kapitał zagraniczny.
- Zdaniem większości badanych wydawane w Polsce gazety powinny należeć do polskiego właściciela. Takiej odpowiedzi udzieliło w sumie 57,8% ankietowanych. Niemal co trzeci badany (31,1%) nie potrafił udzielić odpowiedzi na wskazane pytanie.
- 42,2% ankietowanych uznało, że to dobrze, że PKN ORLEN stał się właścicielem niemieckiego wydawnictwa Polska Press. Przeciwnego zdania było 27,8% badanych. 30,0% nie potrafiło wskazać odpowiedzi na to pytanie.
- Głównym źródłem informacji o ważnych sprawach wśród badanych jest przede wszystkim internet (87,3%). W następnej kolejności wskazywano na: telewizję ogólnopolską (40,8%) oraz radio ogólnopolskie (24,4%). Prasę lokalną wskazało 21% ankietowanych.
- W ocenie badanych najbardziej wiarygodnymi i obiektywnymi mediami są: TVN, Polsat oraz radio RMF FM.
Według Artura Kotlińskiego, CEO Instytutu Badawczego IPC, wysoki poziom akceptacji dla przejmowania mediów przez polskie firmy wynika głównie z tego, że to naturalny stan rzeczy w rozwiniętych demokracjach.
Nawet jeśli kupno grupy Polska Press przez ORLEN będzie krytykowane przez przedstawicieli opozycji i opiniotwórcze środowiska przyszłej konkurencji medialnej, to jestem przekonany, że nie koresponduje to z nastrojami społecznymi. Chociażby we Francji największe grupy medialne – Grupa Bolloré i Grupa Lagardère Active – są w rękach francuskich. Podobnie sytuacja wygląda w Niemczech, gdzie rynek prasy codziennej, a ta ma w tym kraju bardzo silną pozycję i stanowi około ¾ całej ukazującej się prasy codziennej, jest opanowany w całości przez 10 wydawców niemieckich.
Zdaniem Szymona Sikorskiego, CEO agencji Publicon, tło biznesowe przejęcia Polska Press jest bardzo ciekawe.
Na szczycie listy Fortune 500 są firmy, których zasobem jest logistyka, infrastruktura technologiczna i dane o użytkownikach. Jeśli koncern chce brać udział w tym wyścigu, to musi zwiększyć kompetencje w tych obszarach. Rozbudowa sieci typu convenience była pierwszym krokiem. Drugim jest przejęcie potentata rynku medialnego. I to – przyznajmy – na bardzo atrakcyjnych warunkach. Wiemy przecież, że dziś dane stanowią ogromną wartość i kapitał dla biznesu. Polska Press to dziś sieć serwisów, które gwarantują dotarcie aż do 17 mln ludzi. To kluczowe w kontekście wskazań respondentów, którzy w zdecydowanej większości (87,3%) czerpią wiedzę na ważne tematy właśnie z internetu.
Jak wskazuje Michał Tkaczyszyn, PR Manager agencji Publicon, zjawisko tak zwanej plemienności mediów jest powszechnie znane nie tylko w Polsce.
Środowiska medialne coraz częściej decydują się w sposób jasny i stanowczy stawać po jednej ze stron sporów politycznych, kulturalnych i ideologicznych. O ile budowanie mediów tożsamościowych jest dziś opłacalne z wielu względów i koresponduje z podziałami społecznymi, to finalnie niestety odbija się to na zmniejszającym się poziomie zaufania i wiarygodności mediów. Coraz mniej jest takich redakcji, telewizji i rozgłośni radiowych, którym statystyczny Polak, szukający obiektywnej informacji, może zaufać. Takie sytuacje jak ta, którą mogliśmy obserwować przy okazji konkursu Grand Press, tylko te podziały pogłębiają.
Raport z badania Instytutu Badawczeo IPC i agencji Publicon znajduje się tutaj.
Źródło: Publicon
Grafika: Freepik
