Jak wynika z Raportu Digital News 2019, poziom zaufania do mediów z roku na rok spada. Ponad połowa Polaków nie ufa mediom, z których korzysta. Jednocześnie deklarują oni, że najważniejszym źródłem informacji jest internet (86 proc.), który wyprzedził telewizję (76 proc.). Coraz więcej osób chce szybko zaczerpnąć informacji korzystając z telefonu, co pokazuje jak bardzo zmieniła się forma konsumpcji wiadomości i wpływu technologii na rozwój mediów.
Raport Digital News jest najbardziej wszechstronnym badaniem porównawczym nawyków konsumpcji wiadomości na świecie. Badanie, przygotowane przez Reuters Institute, zostało przeprowadzone w 38 krajach (m.in. w Polsce) wśród 75.000 respondentów. Analiza obejmuje szereg kwestii, z którymi boryka się przemysł mediów w dobie rosnącego populizmu, niestabilności politycznej i gospodarczej oraz powszechnych obaw przed wpływem gigantów technologicznych na społeczeństwo.
Media pełnią wiodącą rolę w kształtowaniu trendów, ale jednocześnie muszą sprostać coraz większym wyzwaniom. Polaryzacja polityczna przyczyniła się do rozwoju stronniczych programów online, których treści w dużej mierze opierają się na niesprawdzonych informacjach, tym samym dezinformując odbiorców i przyczyniając się do osłabienia zaufania do mediów.
Z globalnych wyników raportu wynika, że poziom zaufania (w stosunku do badania sprzed roku) spadł o 2 punkty do 42 proc., a tylko 49 proc. deklaruje, że ufa mediom, z których korzysta. Jednocześnie respondenci zwracają uwagę na to, że mediom informacyjnym bardziej zależy na tym, by wyprzedzać inne redakcje w publikacji wiadomości, niż rzetelnie przekazywać i wyjaśniać fakty. Obserwujemy pogoń za newsem, co także oznacza, że cierpi na tym zarówno jakość materiału, jak i jego wiarygodność. Podobne wnioski płynęły z ostatnich dwóch badań zaufania Edelman Trust Barometer (tutaj podsumowanie wyników z 2018 oraz 2019).
Jak kształtuje się zaufanie Polaków do mediów?
Z badania Digital News wynika, że Polska, w kontekście poziomu zaufania do mediów, znajduje się na 9. miejscu spośród 38 badanych krajów. Mediom ufa blisko połowa ankietowanych (48 proc.). Najważniejszym źródłem informacji jest internet, a tuż za nim telewizja. Aż 86 proc. respondentów przyznaje, że czerpie wiedzę z internetu (w ciągu czterech lat wynik wzrósł o 2 proc.). Warto odnotować wzrost – z 52 proc. w 2015 do 60 proc. obecnie – wykorzystywania mediów społecznościowych jako źródła informacji.
Raport pokazuje również, że w Polsce coraz częściej ufa się mediom niezależnym niż mediom publicznym. Najpopularniejszym internetowym źródłem informacji w Polsce jest Onet.pl z tygodniowym zasięgiem na poziomie 54 proc., WP.pl (47 proc.) oraz TVN24.pl (38 proc.). W kategorii źródeł „Telewizja, radio i prasa” na pierwszym miejscu uplasował się TVN News (50 proc.), na drugim RMF FM (42 proc.), a na trzecim Polsat News (36 proc.).
Najnowsze trendy na rynku medialnym
Badanie Reutersa pokazuje, że coraz większy wpływ na społeczeństwo, formę odbierania newsów oraz kształtowania się zarobków redakcji mają firmy technologiczne. Prawie 2/3 Polaków korzysta z Facebooka jako źródła informacji. W mniejszym stopniu z YouTuba (39 proc.) oraz Messengera (22 proc.). Ma to ogromny wpływ na przychody zarówno tradycyjnych jak i internetowych mediów.
Pierwszy raz od 10 lat reklamodawcy wydali więcej na reklamę telewizyjną niż internetową. Jednocześnie, nie ma to związku z popularnością telewizji, tylko z wyższymi stawkami za spoty reklamowe, szczególnie jeśli emitowane są w trakcie największych wydarzeń sportowych oraz muzycznych. Ważną częścią przychodów tradycyjnych mediów stają się płatne wersje ich serwisów online. Czytelnicy coraz chętniej subskrybują cyfrowe wydania dzienników czy tygodników.
W ostatnim czasie można również zauważyć wzrost popularności nagrywania podcastów. Za tym trendem podąża m.in. Puls Biznesu, Radio Tok FM, Newsweek czy Onet.pl. Polacy przekonują się do podcastów, ponieważ można ich słuchać w dowolnym miejscu i czasie. Tematyka audycji jest bardzo różna – od poważnych politycznych i biznesowych tematów, po obszary związane ze światem rozrywki.
Media społecznościowe w Polsce wciąż przeżywają hossę. Nie powinien dziwić zatem fakt, że w końcu to smartfon wyprzedził komputer jako narzędzie służące do wyszukiwania newsów.
Wyniki raportu komentuje Piotr Roszkowski, Digital Manager w Lighthouse:
Zaufanie do informacji, niezależnie od rodzaju źródła, z roku na rok maleje. Dzieje się tak zarówno w Polsce, jak i na świecie, i nic nie wskazuje na zmianę tego trendu. Dużym wyzwaniem dla mediów jest przyciągnięcie odbiorców, ale przede wszystkim stworzenie u nich poczucia, że mają do czynienia z wiarygodnymi przekazami. Społeczeństwo staje się coraz bardziej świadome i domaga się rzetelnych informacji, szczególnie w dobie fake newsów. Stąd naturalna wydaje się być tendencja wzrostu popularności fact-checkingu, czyli weryfikowania udostępnianych przez media newsów. Dynamiczny rozwój portali internetowych i chęć bycia pierwszym w przekazaniu wiadomości może zwiększać wśród odbiorców poczucie dezinformacji. Na dodatek epoka oficjalnych sprostowań w prasie drukowanej ewoluuje w kierunku błyskawicznej, niezauważalnej wręcz edycji artykułów online. Media muszą dziś sprostać wielu wyzwaniom, a najważniejszym jest utrzymanie, a nawet wzmocnienie do nich zaufania.
„Digital News Report 2019” można pobrać tutaj.
Źródło: Lighthouse
Grafika: Freepik
